Table of Contents
Toggleमुख्यमंत्री तीर्थ दर्शन योजना महाराष्ट्र | Mukhyamantri Tirth Darshan Yojana 2024 In Marathi
मुख्यमंत्री तीर्थ दर्शन योजना महाराष्ट्र: महाराष्ट्र राज्य सरकारने सुरू केलेली मुख्यमंत्री तीर्थ दर्शन योजना ही एक अत्यंत महत्त्वाकांक्षी योजना आहे जी राज्यातील वयोवृद्ध नागरिकांच्या धार्मिक गरजा आणि त्यांच्या आध्यात्मिक आकांक्षांनुसार तयार करण्यात आली आहे. या योजनेचा मुख्य उद्देश आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल गटातील ज्येष्ठ नागरिकांना देशातील प्रमुख धार्मिक स्थळांच्या मोफत तीर्थयात्रेचा लाभ मिळवून देणे हा आहे. या उपक्रमाद्वारे वयोवृद्धांना केवळ त्यांच्या श्रद्धास्थळांना भेट देण्याची संधी मिळते असे नाही तर त्यांच्या मानसिक व भावनिक आरोग्यासही सुधारणा होते.
योजनेचा उद्देश
मुख्यमंत्री तीर्थदर्शन योजनेमागील प्रमुख उद्देश वयोवृद्धांच्या धार्मिक भावना जपून त्यांना एक चांगले आध्यात्मिक जीवन अनुभवण्याची संधी देणे आहे. याशिवाय, समाजातील वयोवृद्ध वर्गाला अधिक सन्मान आणि आदर मिळवून देण्याची कल्पना या योजनेतून समोर येते.
क्र. | मुद्दा | तपशील |
1. | योजनेचा उद्देश | राज्यातील सर्व धर्मातील ६० वर्षे व त्याहून अधिक वयाच्या ज्येष्ठ नागरिकांना तीर्थक्षेत्रांना भेट देण्यासाठी आर्थिक मदत. |
2. | समाविष्ट तीर्थक्षेत्रे | भारतातील 73 व महाराष्ट्रातील 66 प्रमुख तीर्थक्षेत्रांचा समावेश. |
3. | लाभाचा एकदा वापर | पात्र व्यक्तीला एक वेळ लाभ घेता येईल. |
4. | प्रवास खर्चाची मर्यादा | प्रती व्यक्ती 30 हजार रुपये, ज्यामध्ये प्रवास, भोजन, निवास इ. समाविष्ट आहे. |
5. | पात्रता निकष | ६० वर्षे व त्याहून अधिक वय, महाराष्ट्र राज्याचा रहिवासी, कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न २.५० लाखापेक्षा कमी. |
6. | वैद्यकीय प्रमाणपत्र | सरकारी वैद्यकीय अधिकाऱ्याने तपासणी करून प्रवासासाठी सक्षम असल्याचे प्रमाणपत्र आवश्यक. |
7. | अर्ज प्रक्रिया | ऑनलाईन अर्ज पोर्टल/मोबाईल अॅप/सेतू सुविधा केंद्राव्दारे भरला जाऊ शकतो. |
8. | अपात्रता निकष | आयकरदाता, सरकारी कर्मचारी, चारचाकी वाहन धारक, संसर्गजन्य रोगाने ग्रस्त व्यक्ती, इ. |
9. | निवड प्रक्रिया | जिल्हास्तरीय समितीद्वारे लॉटरी पद्धतीने निवड. |
10. | 75 वर्षावरील अर्जदार | जीवनसाथी किंवा सहाय्यक सोबत नेण्याची परवानगी. |
11. | नियोजन व नियंत्रण | राज्य व जिल्हास्तरीय समिती, समाजकल्याण विभागाच्या अधिकाऱ्यांच्या देखरेखीत. |
- मुख्यमंत्री वयोश्री योजना महाराष्ट्र
- महाराष्ट्र मुख्यमंत्री अन्नपूर्णा योजना
- नमो शेतकरी महासन्मान निधी योजना 2024
- महिलांसाठी महाराष्ट्र शासनाच्या विविध योजना
- कुसुम सोलर पंप योजना २०२४ महाराष्ट्र राज्य
योजनेचे लाभ
मुख्यमंत्री तीर्थदर्शन योजनेअंतर्गत लाभार्थींना खालील प्रमुख सुविधा दिल्या जातात:
- मोफत प्रवास:
या योजनेद्वारे निवड झालेल्या वयोवृद्धांना त्यांच्या इच्छित धार्मिक स्थळांपर्यंत मोफत प्रवासाची सुविधा दिली जाते. - निवास आणि भोजन व्यवस्था:
तीर्थयात्रेदरम्यान लाभार्थींना राहण्याची व भोजनाची मोफत सोय करण्यात येते. - वैद्यकीय सुविधा:
प्रवासादरम्यान अचानक उद्भवणाऱ्या कोणत्याही वैद्यकीय आपत्तींसाठी तात्काळ वैद्यकीय सुविधा पुरवण्यात येते. - विशेष सहाय्य आणि देखरेख:
ज्येष्ठ नागरिकांची काळजी घेत त्यांना प्रवासात विशेष सहाय्य पुरवले जाते.
पात्रता निकष
मुख्यमंत्री तीर्थदर्शन योजनेचा लाभ घेण्यासाठी काही ठराविक अटी आणि निकष आहेत:
- वयोमर्यादा:
लाभार्थीचे वय किमान 60 वर्षे असावे. - आर्थिक स्थिती:
ही योजना प्रामुख्याने आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल गटातील नागरिकांसाठी आहे. - महाराष्ट्राचा रहिवासी:
लाभार्थी हा महाराष्ट्राचा कायमचा रहिवासी असावा. - पहिल्या वेळेचा लाभ:
ज्यांनी यापूर्वी या योजनेचा लाभ घेतलेला नाही, अशा व्यक्तींना प्राथमिकता दिली जाते.
धार्मिक स्थळांची सूची
या योजनेत देशातील प्रमुख धार्मिक स्थळांचा समावेश आहे. वेगवेगळ्या धर्मांच्या श्रद्धास्थळांना ही योजना समर्पित आहे:
- हिंदू धर्मासाठी:
- काशी विश्वनाथ मंदिर (उत्तर प्रदेश)
- रामेश्वरम (तमिळनाडू)
- जगन्नाथ पुरी (ओडिशा)
- बद्रीनाथ आणि केदारनाथ (उत्तराखंड)
- मुस्लीम धर्मासाठी:
- अजमेर शरीफ दर्गा (राजस्थान)
- सिख धर्मासाठी:
- हरमंदिर साहिब (पंजाब)
- बौद्ध धर्मासाठी:
- बोधगया (बिहार)
- जैन धर्मासाठी:
- श्रवणबेलगोळ (कर्नाटक)
अर्ज प्रक्रिया
मुख्यमंत्री तीर्थदर्शन योजनेसाठी अर्ज करणे सोपे आणि सुलभ आहे. सरकारने प्रक्रिया डिजिटल स्वरूपात सादर केली आहे, ज्यामुळे लाभार्थींना घरबसल्या अर्ज करता येतो.
- ऑनलाइन नोंदणी:
महाराष्ट्र सरकारच्या अधिकृत पोर्टलवर जाऊन अर्ज करता येतो. - आवश्यक कागदपत्रे:
- आधार कार्ड
- उत्पन्नाचा दाखला
- वयाचा दाखला
- कायमस्वरूपी रहिवासी प्रमाणपत्र
- चयन प्रक्रिया:
पात्र अर्जदारांची माहिती पडताळून त्यांची निवड केली जाते. - यात्रेची अधिसूचना:
निवड झालेल्या लाभार्थींना त्यांच्या प्रवासाची तारीख, वेळ आणि स्थळ याबाबत माहिती दिली जाते.
योजनेचे महत्त्व
Mukhyamantri Tirth Darshan Yojana ही केवळ धार्मिक प्रवासाची सुविधा नाही तर ती ज्येष्ठ नागरिकांच्या शारीरिक, मानसिक आणि सामाजिक गरजा पूर्ण करण्याचा एक प्रयत्न आहे.
- धार्मिक समाधान:
श्रद्धास्थळांना भेट दिल्याने वयोवृद्धांना मानसिक व आध्यात्मिक शांती मिळते. - सामाजिक सन्मान:
या योजनेमुळे ज्येष्ठ नागरिकांना समाजात अधिक आदर आणि सन्मान मिळतो. - आर्थिक सहाय्य:
आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल वयोवृद्धांना कोणत्याही खर्चाशिवाय प्रवासाची संधी मिळते.
- लेक लाडकी योजना महाराष्ट्र 2024
- डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर स्वाधार योजना
- आंतरजातीय विवाह योजना महाराष्ट्र 2024
- संजय गांधी निराधार योजना
- दिव्यांग योजना महाराष्ट्र 2024
- अहिल्यादेवी सिंचन विहीर योजना
- गाय गोठा अनुदान योजना 2024
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
प्रश्न 1: ही योजना कोणासाठी आहे?
उत्तर: ही योजना सर्व धर्मांतील वयोवृद्धांसाठी आहे.
प्रश्न 2: योजनेचा लाभ किती वेळा मिळतो?
उत्तर: लाभार्थी हा योजनेचा लाभ केवळ एकदाच घेऊ शकतो.
प्रश्न 3: अर्ज कसा करावा?
उत्तर: महाराष्ट्र सरकारच्या अधिकृत पोर्टलवर अर्ज ऑनलाइन पद्धतीने करता येतो.
प्रश्न 4: प्रवासादरम्यान वैद्यकीय सुविधा आहे का?
उत्तर: होय, प्रवासादरम्यान वैद्यकीय सुविधा पुरवली जाते.
प्रश्न 5: ही योजना संपूर्ण भारतासाठी लागू आहे का?
उत्तर: नाही, ही योजना केवळ महाराष्ट्रातील ज्येष्ठ नागरिकांसाठी आहे.
निष्कर्ष
Mukhyamantri Tirth Darshan Yojana ही महाराष्ट्र सरकारची एक आदर्श योजना आहे जी ज्येष्ठ नागरिकांना त्यांच्या धार्मिक स्वप्नांची पूर्तता करण्यासाठी आधार देते. ही योजना वयोवृद्धांच्या आयुष्यात आनंद, समाधान आणि सन्मान वाढवण्याचा प्रभावी मार्ग आहे. धार्मिक स्थळांच्या भेटीमुळे केवळ आध्यात्मिक आनंद मिळत नाही तर त्यातून त्यांचे सामाजिक व मानसिक स्वास्थ्यही सुधारते.